Prinsjesdag 2021: Veiligheid nog steeds geen prioriteit
De beleidsarme rijksbegroting 2022 die het demissionaire kabinet vandaag heeft gepubliceerd, maakt van veiligheid nog steeds geen prioriteit. “De hoognodige middelen ontbreken om de inzetbaarheid en toekomstbestendigheid van onze publieke veiligheidsdiensten zoals Politie en krijgsmacht te garanderen,” aldus Ron Nulkes, directeur NIDV. “De gehele veiligheidsketen staat al jaren onder druk en krijgt er bovendien snel nieuwe uitdagingen bij. Helaas is niet iedereen hiervan doordrongen. De extra middelen voor 2022 zijn een druppel op een gloeiende plaat.”
“Het lijkt erop dat zodra een maatschappelijk probleem als crisis wordt getypeerd (Coronacrisis, wooncrisis, onderwijscrisis, klimaatcrisis), miljarden beschikbaar komen,” zegt Nulkes. “Maar dat er een internationale en cybercrisis is, wordt maatschappelijk niet of nauwelijks beleefd. Tegen beter weten in! De krijgsmacht heeft de stresstest rondom de vluchtelingen in Kabul nauwelijks doorstaan. En wie is er nog niet getroffen door een cyberaanval? Daarom hopen we dat er snel een nieuw kabinet komt dat substantieel gaat investeren in onze publieke veiligheid.”
Publieke veiligheid onder druk
Voor zowel de Politie als de krijgsmacht is het duidelijk dat er significant meer middelen nodig zijn om hun taken te blijven vervullen. Bij de Politie gaat dit om minimaal €600 miljoen voor innovatie, personeel en opsporing om de strafrechtketen overeind te houden. Ook ondermijning moet worden bestreden. Bij Defensie gaat het over €13 tot 17 miljard per jaar, zoals het kabinet in haar Defensievisie 2035 heeft gepubliceerd. “Nieuwe dreigingen en de invloed van nieuwe technologie zorgen er bij Politie én Defensie voor dat stilstand snelle achteruitgang betekent”, aldus Nulkes. “Het is eigenlijk al te laat. De prijzen stijgen enorm door toenemende logistieke kosten en duurder wordende materialen waarmee veel defensieprojecten te maken hebben. Die prijsstijgingen zijn hoger dan de prijscompensatie op de begroting. De 2% Navo-norm raakt verder uit beeld.”
De gehele veiligheidsketen staat onder druk en vraagt om forse investeringen in innovatie, personeel en slagkracht.
Innovatie als kans en noodzaak
De NIDV ziet dat de komst van nieuwe technologieën, criminele verdienmodellen en competitieve grootmachten ervoor zorgen dat Nederland en haar bondgenoten voor grote uitdagingen staan. Het Nederlandse bedrijfsleven staat klaar om oplossingen te bedenken en te ondersteunen waar nodig. Ook bij onderwerpen zoals duurzaamheid neemt de industrie vaak het voortouw. De overheid kan echter niet verlangen dat alles vanuit de private hoek komt. Om alleen al de oplossingen en innovatie van het MKB te ondersteunen, moet Defensie jaarlijks €100 miljoen beschikbaar krijgen voor kortcyclisch innoveren. Ook de Politie is voor een groot deel afhankelijk van innovatie om haar slagkracht te vergroten en heeft hiervoor extra financiële ruimte nodig.
Kansen door Europa
De internationale en Europese dimensie van veiligheid verlangt extra aandacht. Nederland moet aan zijn verplichtingen kunnen voldoen in de internationale veiligheidsketen. Waar het gaat om cyber- en drugscriminaliteit speelt Nederland een belangrijke rol. Ook de verplichtingen in NAVO-verband moet Nederland nakomen. De NIDV ziet dat ook de toeleveranciersketens steeds meer internationaal zijn georiënteerd. Verwervingsprojecten bevatten bijna altijd een internationale component. Het is essentieel dat Nederlandse bedrijven daarvoor goed zijn gepositioneerd. Zowel door ondersteuning van de eigen industrie met binnenlandse aanbestedingen als door optreden als Launching Customer worden de kansen op de exportmarkt vergroot. Bij de F-35 en radartechnologie zien we wat het succes van vroegtijdige samenwerking binnen de Gouden Driehoek oplevert. Ook bij het Europese Defensiefonds en de volgende generatie wapensystemen liggen er veel kansen voor Nederland. De NIDV waardeert dat het kabinet voor Europees Defensie Fondsprojecten €40M voor cofinanciering reserveert, dat als een goede aanzet wordt beschouwd.
Vanuit het bedrijfsleven zijn er innovatie en oplossingen beschikbaar voor veel van de problemen waar publieke veiligheidsorganisaties tegenaan lopen.
Maar ook beletsels door Europa
Europese financiële regels leggen een steeds groter beslag op defensie- en veiligheidsbedrijven. Banken worden het nog moeilijker gemaakt met deze bedrijven zakelijke contacten te onderhouden. De NIDV ziet graag dat het kabinet ingrijpt. Sprake is van een geharmoniseerd Europees beleid voor de export van militair materieel, maar de verschillen tussen de Lidstaten in de uitvoering zijn groot. Voor langdurige militaire programma’s, zoals het Europees Defensie Fonds en verdedigingsmiddelen, neemt de betrouwbaarheid van de Nederlandse industrie als toeleverancier zienderogen af. Door restrictieve interpretatie van dezelfde Europese uitgangspunten dreigen onze bondgenoten en OEM’s de Nederlandse industrie links te laten liggen. Dat is niet in het belang van Nederland. De NIDV pleit voor echt geharmoniseerd Europees beleid.
Ook in Nederland beletsels
De NIDV staat volledig achter de hoge eisen van ministeries aan een veilige omgang met de industrie, ook op het gebied van cyber. Verschillende ministeries hanteren echter verschillende toestemmingsprocedures, waarbij de inhoud, zoals cyberveiligheidseisen, niet of nauwelijks verschilt. De NIDV ziet dan ook graag één brede algemene overheidsregeling waarin de (cyber)veiligheidseisen voor zakendoen door de overheid met bedrijven zijn opgenomen. Zelfcertificering door de markt zien wij als uitgangspunt.
Hoop voor volgende kabinet
De NIDV richt zijn pijlen op het volgende kabinet om met meer ambities én inzet voor publieke veiligheid te komen. De Nederlandse defensie- en veiligheidssector staat klaar om met haar innovatieve vermogen en oplossingen bij te dragen en kansen te creëren.