Tekst: Riekelt Pasterkamp
Foto: Peter Hilz

Dat zei luitenant-admiraal Rob Bauer, Commandant der Strijdkrachten, zaterdag tijdens het online Grote Defensiedebat georganiseerd door weekblad EW en de NIDV. Nederland is volgens Bauer niet voorbereid op toekomstige en huidige dreigingen. Extra investeringen in Defensie zijn daarom nodig. “De vraag is niet of we het kunnen betalen, maar of we het willen.”

Levensaders

Nederland is “de afgelopen veertig jaar” steeds weer verrast door onverwachte dreigingen, constateerde Bauer. Hij noemde de val van de Muur, de aanslagen van 11 september 2001, de onrust in Georgië, de opkomst van IS, de Russische inval in Oekraïne en de coronacrisis. Volgens de topmilitair wordt het Koninkrijk der Nederlanden iedere dag –zichtbaar en onzichtbaar– aangevallen. Bovendien nemen het aantal aanvallen en de complexiteit ervan vanuit Rusland en China toe. “De levensaders van de economie worden bedreigd”, waarmee Bauer verwees naar vitale infrastructuur, universiteiten en kennisinstellingen.

Het niet-nakomen van de NAVO-afspraken uit 2014 om 2 procent van het bruto binnenlands product te investeren in de krijgsmacht slaat volgens Bauer “de bodem weg onder allianties.” Defensie heeft 13 tot 17 miljard euro extra nodig om aan de NAVO-verplichtingen te voldoen. Bauer zegt samen met minister Bijleveld dat het volgende kabinet 4 miljard euro extra moet investeren in Defensie. En weliswaar is de krijgsmacht gebaat bij meer financiële armslag, maar nog meer bij langdurige duidelijkheid. “Laat onze veiligheid wat waard zijn.” Ook Gerben Edelijn, CEO van Thales Nederland, brak een lans voor een langetermijnstrategie.

Personeel

Tijdens het defensiedebat van EW en de NIDV tussen politici van VVD, CDA, D66 en PvdA bleek dat het personeel van Defensie op nummer één moeten staan bij nieuwe investeringen in de krijgsmacht. D66-Kamerlid Belhaj herhaalde haar pleidooi voor Europese militaire samenwerking en een Europees leger. “In plaats van Nederland tegen China zie ik liever de Europese Unie tegenover China. Natuurlijk hebben we de NAVO, maar in de EU kan het buitenlandbeleid worden gekoppeld aan defensie.” CDA-Kamerlid Van Helvert was het daar niet mee eens. “Meneer Poetin is ook voorstander van een EU-leger, omdat dat een papieren tijger is.”

In de eind 2018 verschenen Defensie Industrie Strategie staat dat Defensie bij aanschaf van nieuwe spullen ‘waar mogelijk’ voor Nederlandse bedrijven kiest. “Het beste product voor de beste prijs”, aldus VVD’er Peter Valstar. Volgens Van Helvert is er bij Defensie geen sprake van een “eerlijke marktwerking”. Als voorbeeld noemde hij de vervanging van de Walrus-klasse onderzeeboten. “Het proces duurt te lang, Nederlandse bedrijven houden dat niet vol terwijl Naval als Frans staatsbedrijf het jaren uit kan houden. Zo maak je je eigen maritieme cluster kapot.”

Belhaj van D66 pleitte voor een goede Europese aanbesteding. “Daarbij hoop ik dat een Nederlands bedrijf wint. Er moeten gewoon goede onderzeeboten komen. Laat er asjeblieft niet weer gedoe komen over aanschaf van defensiematerieel. Dan ontstaat in de rest van de samenleving opnieuw de discussie of in dit geval de marine die boten wel nodig heeft.”

Dit debat is georganiseerd door opinieweekblad EW in samenwerking met de NIDV. Hartelijk dank aan de sponsoren: CGI, Contour Advanced Systems, Damen Naval, Delft Dynamics, Van Halteren, S&T, Surcom International en Thales Nederland.