De staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, mw. Mona Keijzer, heeft de Tweede Kamer de “Visie op de toekomst van de industrie in Nederland” aangeboden. Voor onder meer de defensie-industrie wordt hiermee een lange-termijn perspectief geschetst. Volgens het kabinet moet meer worden samengewerkt in Europa, waarbij het belang voor de defensie-industrie van samenwerking met de trans-Atlantische partners belangrijk blijft.
Investeringen in de groeimarkten van de toekomst zijn nodig om de industrie ook op lange termijn te laten groeien, waarbij het belang wordt ingezien om een positie te creëren vanuit het oogpunt van publieke belangen of vanuit nationale veiligheid. Daarnaast vindt het kabinet dat Nederland en Europa naast een offensieve industriestrategie ook de economische en maatschappelijke belangen moet beschermen tegen ongewenste invloed of oneerlijke concurrentie van buiten Europa.
Digitalisering en duurzaamheid essentieel op wereldmarkt
Het kabinet ziet in dat de Nederlandse industrie, om te kunnen blijven concurreren op de wereldmarkt, innovatief en hoog productief moet zijn en moet inspelen op de twee dominante trends van dit moment: digitalisering en verduurzaming. Het wil dan ook verder gaan werken aan een internationaal concurrerend investeringsklimaat, waardoor Nederland een aantrekkelijke locatie is om te innoveren én om te produceren, voor het mkb en voor grote bedrijven.
Met de focus op de defensiesector stelt de kamerbrief: “Nederland zet zich in voor een beter level playing field door actief Europese samenwerkingsverbanden te stimuleren. Zo draagt het industriële participatiebeleid, naast een versterking van de Defensie technologische industriële basis bij aan het internationaal positioneren van de Nederlandse defensie technologische en industriële basis en een meer level playing field door het openbreken van gesloten toeleveranciersketens. Ook is Nederland nauw betrokken bij de vormgeving van bijvoorbeeld het Europees Defensie Fonds (EDF), zodat Nederlandse (mkb) bedrijven een bijdrage kunnen leveren aan de samenwerking op Europees niveau.
Op basis van de markt- en kennispositie van de Nederlandse defensie-industrie op de internationale defensie markt wil Nederland op termijn bij de top 10 van Europese landen behoren ten aanzien van de toegekende middelen uit het EDF. Dit vraagt om een gestructureerde en afgestemde nationale inzet en strategie op Europese ontwikkelprogramma’s voor defensiecapaciteiten. EZK en Defensie hebben daarom een high level Interdepartementale Coördinatiegroep (ICG) ingesteld voor bovengenoemde en gerelateerde Europese defensieprogramma’s. Onderdeel van de versterking van de coördinatie is een Bijzonder Vertegenwoordiger om de belangen van het Nederlandse defensie gerelateerde bedrijfsleven binnen dergelijke programma’s goed te behartigen.”
Defensiesector staat onder druk, maar kansen zijn aanwezig
Bij de kamerbrief is een sterkte- en zwakteanalyse (SWOT) naar de strategische waardeketens opgenomen, opgesteld door KPMG. Over de defensiesector concludeert KPMG: “Het belang van defensie neemt toe door de oplopende geopolitieke spanningen en de terugtrekking van de VS. De sector staat o.a. onder druk door toenemende internationale consolidatie, beperkte schaal in Nederland en mogelijk door protectionisme vanuit EU-landen, die vaker gebruik lijken te maken van artikel 346 VWEU. Kansen zijn er voor de hoogwaardige technologische kennisindustrie. Voorbeelden zijn sensor- en radartechnologie, scheepsbouw (Damen), maar ook ruimtevaarttechnologie. Een zekere kritieke omvang van de industrie is nodig om afbrokkeling te voorkomen. Dit is tevens van belang voor ambities om als Nederland deels zelfvoorzienend te zijn.”
Defensiesector van belang voor strategische autonomie
Nogmaals erkent het kabinet het bijzondere karakter van de defensiesector, waarvoor maatwerk nodig is. Op deze markt is binnen Europa geen level playing field. Ook is de sector van belang voor het behoud van strategische autonomie op het niveau van de soevereine lidstaat. Het verder implementeren van de Defensie Industrie Strategie (DIS) juicht de NIDV dan ook van harte toe.
De NIDV ziet ook kansen in andere strategische waardeketens die het KPMG-rapport beschrijft, zoals ruimtevaart, artificial intelligence, cyber, quantumtechnologie en ruimtevaart.
Defensie in veel ecosystemen vertegenwoordigd
Het kabinet wil onderzoeks- en innovatie-ecosystemen versterken en nieuwe toonaangevende ecosystemen stimuleren, zo schrijft zij de Tweede Kamer. Ook in deze brief spelen sleuteltechnologieën en oplossingen van maatschappelijke uitdagingen een rol. In veel van deze ecosystemen, zoals maritiem, luchtvaart, automotive en cyber, speelt de defensiesector neemt de defensiesector een cruciale plaats in.
Kabinet investeert verder in start- en scale-ups
Met een investering van €250 miljoen door het kabinet en eenzelfde bedrag door Invest-NL wordt geïnvesteerd in start- en scale-ups, zo blijkt uit een persbericht van het ministerie van EZK. Met deze € 500 miljoen laat het kabinet zien dat zij wil investeren in de toekomst van ons land.
De defensiesector stimuleert start- en scale-ups actief om aansluiting te zoeken. Zo is een dertigtal start- en scale-ups aanwezig op de NEDS2020 Digital. Zij zijn geïnteresseerd om met de publieke veiligheidsorganisaties zaken te doen of om aansluiting te vinden binnen de defensiesector. Hun aanwezigheid op de NEDS2020 Digital is mede mogelijk gemaakt door de ministeries van Defensie en van Economische Zaken.