NIDV: Kansen nemen toe door EU Strategisch Kompas
Met het concept Strategisch Kompas van de EU, dat op 10 december in het kabinet is besproken, geeft de Hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken Borrell invulling aan het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid in Europa. Het Strategisch Kompas wordt in maart 2022 onder Frans voorzitterschap vastgesteld. De NIDV ziet met de steun van de regering op hoofdlijnen de kansen voor de Nederlandse defensie- en veiligheidssector toenemen.
Het strategisch kompas geeft richting aan het veiligheids- en defensiebeleid van de EU voor de komende 5 to10 jaar. Uitgangspunt van het Strategisch Kompas is dat de EU haar vermogen tot optreden op veiligheids- en defensiegebied moet vergroten. Bij voorkeur gebeurt dit samen met partners, zoals de NAVO en de VS, maar zelfstandig waar en wanneer nodig. Europese en nationale veiligheid gaan hand in hand met economische belangen. Zonder industrie is er geen veiligheid. De bij de NIDV aangesloten bedrijven staan klaar om de gewenste bijdrage met de regering te leveren.
De Nederlandse defensie- en veiligheidssector kan een essentiële bijdrage leveren om de Europese weerbaarheid tegen cyberaanvallen en hybride dreigingen te vergroten. Verhoging van de (onbemande) maritieme aanwezigheid past zonder meer bij Nederland met een zelfscheppend marinebouwcluster. En Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen kunnen een belangrijke bijdrage leveren bij de uitvoering van het ruimtevaartelement in het Strategisch Kompas. De NIDV ziet dan ook uit naar de Defensie Ruimte Agenda!
Terecht worden in het concept-Strategisch Kompas de gevolgen genoemd van klimaatverandering op de mondiale en regionale veiligheid. Ook de Nederlandse defensie- en veiligheidssector bereidt zich daarop voor. Dat past binnen het initiatief van de NIDV om samen met Defensie te werken aan de klimaat- en milieugevolgen bij missies, waaronder vermindering van de ecologische voetafdruk.
In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen heeft ook de NIDV gepleit om meer te investeren in defensie-capaciteiten. Om de huidige capaciteitstekorten te mitigeren, interoperabiliteit te vergroten en de Europese Defensie Technologische en Industriële Basis (DTIB) te versterken, zijn extra investeringen op nationaal en EU-niveau noodzakelijk. Het belang van nadere Europese samenwerking op capaciteitsontwikkeling wordt in dit kader onderstreept, zo stelt het concept-Strategisch Kompas.
Bij de nadere Europese samenwerking op capaciteitsontwikkeling voor vier domeinen (land, zee, lucht en ruimte) zien de NIDV-bedrijven een belangrijke rol voor zich weggelegd. Dat gaat om alle genoemde capaciteiten zoals onbemande systemen, volgende generatie luchtcapaciteiten en de main battle tank alsmede aardobservatiecapaciteit vanuit de ruimte. Terecht wordt hier verwezen naar het Europees Defensie Fonds, waarbij de NIDV-bedrijven en kennisinstellingen al nauw samenwerken met vooral het ministerie van Defensie en EZK. Bij de stimulering van het kabinet om op korte termijn vooral te werken aan strategische enablers, waaronder strategisch transport, medische voorzieningen en communicatiecapaciteiten en operationeel-tactische inlichtingencapaciteiten, kan de defensie- en veiligheidssector een uitstekende rol vervullen.
Met belangstelling ziet de NIDV uit naar hoe een impuls wordt gegeven aan het verkleinen van strategische afhankelijkheden in kritieke technologieën en waardeketens voor de Europese veiligheid- en defensiesector, alsook op het gebied van de bredere vitale en gevoelige technologie. Dit draagt bij aan onze (economische) veiligheid. Waar mogelijk, zal ook worden bijgedragen aan de innovatie hub binnen het Europese Defensie Agentschap (EDA) die in 2022 beschikbaar komt. Over de financiele kant van de Nederlandse impuls zal het regeerakkoord duidelijkheid moeten verschaffen.
Dat het kabinet voornemens is de bilaterale defensiesamenwerking van Nederland met o.a. Duitsland (landmacht) en België (marine) te intensiveren, juicht de NIDV toe.
Hoewel het EDF nog in de kinderschoenen staat, kan nu al worden gezegd dat dit instrument de Europese DTIB ingrijpend zal wijzigen. De NIDV adviseert Nederlandse bedrijven om hierop te anticiperen, zeker als in het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (2028-2034) meer geld wordt uitgetrokken voor het Europees Defensie Fonds (EDF). De NIDV wil graag dat de regering ook financieel blijft bijdragen bij de uitvoering van het EDF, naast de bijdragen uit Europa en de eigen middelen van de bedrijven.
Defensie- en veiligheidsbedrijven kijken bij uitstek verder dan de jaarlijkse winst. Het gaat hen meer om te investeren en samen te werken met publieke veiligheidsorganisaties om op de lange termijn te groeien en de samenleving, in het bijzonder veiligheid, te dienen. Mede daarom beveelt de NIDV het kabinet aan om bij de onderhandelingen naar een definitief Strategisch Kompas expliciet aandacht te schenken aan de relatie tussen Europese veiligheid en de DTIB. Er is wederzijdse afhankelijkheid. Zonder industrie is er geen veiligheid. Zonder veiligheid geen duurzaamheid. Op een duurzame rol voor de sector zou ook binnen Europa eenduidig beleid moeten worden gevormd. Een Europese Defensie Industrie Strategie kan hieraan bijdragen!