Gestage groei export ondanks aanhoudend streng beleid
Gistermiddag is het rapport ‘Het Nederlandse exportcontrolebeleid in 2020’ gepubliceerd. De totale waarde van afgegeven vergunningen is gestegen en er zijn minder vergunningen afgewezen. Tegelijk spelen dezelfde dilemma’s als de afgelopen paar jaar: het huidige restrictieve beleid zorgt voor problemen bij industrie en belemmert de ambities van het kabinet voor de defensie- en veiligheidsindustrie.
De internationale positie van Nederland
De jaarrapportage geeft aan dat de Nederlandse industrie voor Defensie en veiligheid internationaal zeer actief is maar ook een zeer kleine speler blijft in Europa. De Nederlandse defensie- en veiligheidssector stond in 2019 weer tot de top-10 van Europa maar is slechts verantwoordelijk voor 0,69% van de totale Europese export. Een factor 100 kleiner dan de nummer 1, Frankrijk met 70% van het EU totaal.
Bekende uitdagingen
De NIDV erkent en onderschrijft de noodzaak van effectieve en doelmatige regulering van deze handel. Het gaat namelijk over bijzondere goederen waarmee bondgenoten hun grondwettelijke taken kunnen uitvoeren, maar welke in verkeerde handen grote nadelige effecten kunnen hebben. Bij veel export zijn deze effecten echter zeer slecht in te schatten. Het is daarom belangrijk om genuanceerd over het exportbeleid te blijven. Het weigeren van vergunningen en de unilaterale presumptions of denial hebben grote impact op het aanzien en de betrouwbaarheid van Nederland als (industriële) partner.
De Nederlandse defensie- en veiligheidsindustrie is afhankelijk van haar export, mede door de decennialange bezuinigingen op de Nederlandse krijgsmacht. De sector staat erom bekend gespecialiseerd te zijn in hoog technische en zeer specialistische apparatuur en onderdelen te produceren. De competitie voor deze vernieuwing, de export, en internationale samenwerking in context daarvan spelen een sleutelrol voor de toekomst van de Nederlandse defensie- en veiligheidsindustrie. Het Europese Defensiefonds wordt (EDF) maar één keer genoemd in het rapport. Toch ligt de toekomst van ook de Nederlandse industrie in Europa. Zorgen dat het vergunningsbeleid aansluit bij de ambities van het kabinet in die staan in Defensie Industrie Strategie (DIS) 2018.