Door: Matthijs Olde
Beelden: Mediacentrum Defensie.

Dit is een artikel uit het NIDV-magazine dat deze week uitkomt

Dat de Nederlandse overheid een restrictief exportbeleid voert is geen nieuws. Dat ook financiële instellingen de afgelopen jaren steeds minder gewillig zijn om internationale handel in dual use en militaire goederen te faciliteren, zult u misschien ook weten. Helaas krijgt de NIDV de afgelopen
tijd ook steeds meer signalen door dat toegang tot financiële diensten ook lastig is geworden. De impact daarvan is dan ook groot. Om dit goed in kaart te brengen heeft de NIDV een enquête gehouden waarvan we de resultaten graag met u delen.

Zonder toegang tot het financiële stelsel kan een bedrijf niet functioneren en geen (internationale) zaken doen. De helft van de respondenten aan de enquête gaf aan dat ze tegen problemen aanliepen bij nationale banken vanwege hun activiteiten. Dit gaat dan niet over wapens of verboden militaire producten, die worden in Nederland niet gemaakt. Daarnaast moeten bedrijven die in Nederland actief zijn aan uitgebreide wet- en regelgeving en industriestandaards voldoen. Ook hebben zij vaak voor internationale activiteiten vergunningen nodig die worden afgegeven door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Toch is dit niet meer voldoende. Naast verplichte compliance programma’s zijn ook banken tegenwoordig streng op hun dienstverlening. De helft van de respondenten had problemen bij het verkrijgen bij Nederlandse bankrekening.

Uit de enquête kwamen verschillende redenen van terughoudendheid bij banken naar voren. 17,5% Van de respondenten kreeg de reactie dat hun bedrijf niet kon worden geholpen vanwege interne compliance regels van de bank. 8% kreeg de reactie dat de bank dit niet mocht op basis van wet- en regelgeving. Het grootste deel van de respondenten kreeg van de instelling geen concrete reden voor de weigering. Vanwege de activiteiten op de defensie markt had ruim een kwart van de bedrijven ook problemen in hun civiele activiteiten. Bij één respondent kwam zelfs naar voren dat individuele medewerkers persoonlijk onderzocht werden, nadat hun bedrijf een rekening probeerde te openen. Volgens verschillende respondenten lag dit vaak aan verkeerde interpretatie van activiteiten en/of regelgeving. Verschillende respondenten gaven aan dat in zo’n geval de bank niet bereid was om in gesprek te gaan.

De terughoudendheid van financiële instellingen wordt ook in andere Europese landen gevoeld. Binnen de Europese koepel, ASD, is er gezamenlijk een brief naar de nationale ministeries van Financiën gestuurd, om hierover in gesprek te gaan. In haar reactie heeft de demissionair minister van Financiën Hoekstra aangegeven dat hij in gesprek gaat met de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), om te kijken welke sectoren problemen ondervingen vanwege o.a. de-risking.

De NIDV herkent ook toenemende aandacht voor environmental, social and governance (ESG) normen. Deze houden in dat factoren als energieverbruik, klimaat, beschikbaarheid van grondstoffen, gezondheid, veiligheid en goed ondernemingsbestuur belangrijker worden. En hoewel de defensie- en veiligheidssector een essentiële rol vervult in de (internationale) veiligheidsketen, zal de druk op de sector en haar toeleveranciers om aan ESG-standaarden te voldoen alleen maar toenemen. Deze focus is ook niet terug te leiden tot één specifieke bank, maar komt breed voor in de gehele financiële sector en ook bij de defensiesector zelf. Maar hierin liggen ook kansen. Door als bedrijf uw interne compliance programma’s (IPC’s) in orde te hebben en actief bezig te zijn met ESG-onderwerpen, kunt u zorgen dat u positief opvalt. Dit kan in de toekomst zorgen voor een betere concurrentiepositie als dit een dominantere rol krijgt in aanbestedingsproces. In de tussentijd blijft de NIDV waakzaam dat ESG-standaarden geen generieke afwijzing van de defensiesector worden. Hiervoor zullen we moeten laten zien dat we proactief zijn in het interpreteren en uitvoeren van wet- en regelgeving, ESG-standaarden en in dialoog blijven.

Dit is een artikel uit het NIDV-magazine dat deze week uitkomt

De cijfers in het kort

Enquête problematiek financiële dienstverlening onder NIDV-deelnemers.

De enquête is gehouden in april onder 180 NIDV-deelnemers, waarvan 27 hebben gereageerd.

• 30% Van de respondenten heeft problemen (gehad) met toegang tot financiële dienstverlening, waarvan een aantal een nieuwe bank moesten zoeken.
• Bijna de helft van de respondenten ziet significante bedrijfsrisico’s in de terughoudende houding van financiële instellingen.
• Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat zij verwachten dat deze problematiek zal toenemen in de toekomst, geen van de respondenten verwacht dat dit minder zal worden.
• De problematiek had betrekking op algemene bankzaken (55%), export financiering (16%) en overig (29%).
• De redenen die respondenten opgaven voor de ondervonden problemen waren divers, interne compliance programma’s van de bank, interpretatie van internationale wetgeving en interne procedures. Sommige instellingen waren niet bereid om in gesprek te gaan na weigering. Sommige respondenten hadden de indruk dat er geen goed onderzoek was gedaan en dat hun bedrijf snel werd afgedaan op de basis van beperkte kennis van de producten/diensten van het bedrijf.