Dreiging van drones neemt toe

Tekst en beeld: Riekelt Pasterkamp

Zoemend stijgt een drone –formaat schoenendoos– op uit het natte gras. Het ding vliegt een rondje en zet dan de achtervolging in op een kleinere drone. Eenmaal naastzij schiet de schoenendoos een net af. Gevangen! Met de buit daalt de drone af naar de grond. Demonstratie geslaagd. Vertegenwoordigers uit verschillende NAVO-landen en van de industrie kijken opgewekt.

De Luitenant-generaal Bestkazerne in Vredepeel is half november het podium voor NAVO-testen met counter drone systemen, zeg maar het verdedigingssysteem tegen drones. Dichtbij voor het NATO Communications and Information Agency (NCI Agency) dat in Den Haag is gevestigd. En ruimte zat op de voormalige vliegbasis met reserve-status op de grens van Brabant en Limburg. De start- en landingsbaan is nog intact.

Stap

De techniek gaat razendsnel. Drones worden steeds kleiner en kunnen steeds langer, sneller en zelfstandiger vliegen. Drones worden ook vaker als wapen gebruikt door krijgsmachten, maar ook staatloze groeperingen. Inmiddels zijn ze al ingezet bij aanvallen op Russische militaire bases in Syrië en op olie-installaties in Saoedi-Arabië. Ook een terroristische aanslag met een drone is niet ondenkbaar. Daarnaast vormen  particulieren, al dan niet moedwillig, een dreiging met het gebruik van drones. Bijvoorbeeld in de buurt van luchthavens.

“In deze internationale ontwikkelingen willen we als Defensie bij zijn”, zegt majoor Willem Koedam van de Koninklijke Luchtmacht. “We reageren in feite op bedreigingen die we op ons af zien komen.” Dat de ‘vijand’ meeluistert en meekijkt snapt hij. “Je moet je tegenstanders nooit onderschatten. Zaak is om ze een stap voor te blijven. Een kat-en-muisspel in de lucht.”

Defensie heeft al verschillende luchtverdedigingssystemen die geschikt zijn voor de bestrijding van grotere luchtdreigingen zoals vliegtuigen, helikopters en raketten. Kleine drones kunnen worden onderschept met het netsysteem of met laser. Ook kan het radiosignaal van een drone worden verstoord zodat er geen contact meer is met de (kwaadwillende) bedienaar.

Zwerm

Dreiging van één of twee al dan niet bewapende drones gaat nog wel, maar wat als er honderden tegelijkertijd op je afkomen? Tijd voor demonstratie nummer twee in Vredepeel. Het Duitse bedrijf LunaTX is door de NAVO ingehuurd om tientallen drones in formatie de lucht in te sturen. De zwerm van 252 drones blijft op grote afstand. “Dit is amusement”, erkent majoor Koedam. “Het bedrijf LunaTX doet normaal lichtshows met drones. Vanavond gaan er 300 de lucht in. Maar de boodschap is dat je als militair vijftig of honderd drones op je af ziet komen, allemaal geladen met springstof. Wat doe je dan?”

Bedrijven uit verschillende NAVO-landen zoals Groot-Brittannië, Duitsland en Turkije demonstreerden in Vredepeel hun kunnen. Vraag is of de NAVO niet veel te laat is met de aanpak van drones die immers al veel langer bestaan. Koedam: “De dreiging is actueel, dus we moeten nu handelen. Belangrijk is dat we binnen de NAVO dezelfde taal gaan spreken. Op papier werkt het altijd, in het echte leven zijn er nog wel wat uitdagingen.”