Vandaag is de lang verwachte Defensie Ruimte Agenda goedgekeurd door de ministerraad. Het wachten blijkt de moeite waard te zijn geweest: er ligt nu een heldere agenda waarin Defensie onderstreept dat de inrichting van de ruimte als vijfde operationele domein urgent is voor het informatiegestuurd optreden van onze strijdkrachten. Het gebruik van de ruimte is onmisbaar geworden voor het goed functioneren van onze krijgsmacht en onze maatschappij als geheel. Vanuit militaire optiek gaat het daarbij met name om het gebruik van satellieten die essentieel zijn voor navigatie, communicatie, positie- en tijdsbepaling, aardobservatie, en intelligence, surveillance and reconnaissance.
De hoofdlijnen
De nu voorliggende Ruimte Agenda bevat de volgende belangrijke noties:
- Om zeker te zijn dat Nederland een zekere mate van strategische autonomie bezit en in tijden van crisis toegang houdt tot essentiële satellietcapaciteit, moet Nederland zelf ook een relevante bijdrage leveren.
- Voor die eigen bijdrage zet Nederland zich in voor het ontwikkelen van nichecapaciteiten die nationaal en internationaal waarde leveren, waarbij ze duplicatie van capaciteiten van partners of commerciële partijen zoveel mogelijk vermijdt.
- De aandachtsgebieden van de Ruimte Agenda sluiten aan bij lopende Europese ontwikkelingen, het door de minister van Buitenlandse Zaken ontwikkelde ruimteveiligheidsbeleid, en bij internationale besprekingen over het vreedzame gebruik van de ruimte, verantwoord gedrag in de ruimte en het voorkomen van een wapenwedloop in de ruimte.
- Defensie zal samen met andere departementen die betrokken zijn in het ruimtedomein en het Netherlands Space Office (NSO) in 2023 een integraal ruimtebeleid en een integrale lange termijn ruimte agenda ontwikkelen. Dat is extra goed nieuws, want de beschikbare budgetten van alle betrokken departementen zijn beperkt, terwijl de behoefte aan capaciteiten in de ruimte vaak zeer vergelijkbaar is. Samenwerking ligt dus voor de hand.
- Voor de Nederlandse industrie en de kennisinstellingen is van bijzonder belang dat de Ruimte Agenda voor Defensie het startpunt is om het ruimtedomein (verder) te implementeren, dat het Defensie Space Security Centre wordt uitgebreid. Met de middelen die voor de langere termijn zijn vastgelegd kunnen langdurige samenwerkingsverbanden worden aangegaan met nationale kennisinstituten, industrie (waaronder de expliciet genoemde brancheorganisaties NIDV en SpaceNed) en internationale partners.
De samenwerking in de vooraanloop
Twee jaar geleden is de NIDV een samenwerkingsverband aangegaan met SpaceNed. De spil in de Gouden Driehoek voor Defensie en Veiligheid resp. de brancheorganisatie die de brede Nederlandse belangen van de ruimtevaartsector behartigt trokken zo samen op. Samen wisselden we de afgelopen jaren met Defensie regelmatig van gedachten over wat de Nederlandse industrie en de kennisinstellingen te bieden hebben op het gebied van capaciteiten in en vanuit de ruimte. Dat is bepaald niet niks. Deze constructieve dialoog heeft nu mede bijgedragen aan de totstandkoming van een gedegen beleidsstuk dat aansluit op de doelstellingen van de Defensie Industrie Strategie en dat perspectief biedt voor zowel de krijgsmacht als de Nederlandse defensie- en veiligheidssector. De Nederlandse Gouden Driehoek in optima forma!
De volgende stap is om de aangegeven plannen te gaan implementeren. Ook daarbij werken NIDV en SpaceNed nauw samen, bijvoorbeeld tijdens een informatieve bijeenkomst met de staatssecretaris van Defensie die afgelopen week heeft plaatsgevonden bij ISISpace in Delft. We zijn er klaar voor om er gezamenlijk onze schouders onder te gaan zetten!