Innovatie
Kennis, technologieontwikkeling en innovatie vormen het fundament onder de vernieuwing van de Nederlandse krijgsmacht en de defensieorganisatie. Nieuwe dreigingen, in combinatie met de opkomst van baanbrekende technologieën, vereisen een doorlopende inspanning om voor te blijven op (potentiële) tegenstanders.
Door slim in te kopen en samen te werken met partners kan de overheid een grote bijdrage leveren aan duurzame innovatie en het verdienvermogen van Nederland. Tegelijkertijd staat het investeringsklimaat in de defensiesector onder druk waardoor kansen en toekomstperspectief onder druk staan.
Samen innoveren in het Gouden Ecosysteem
Als grote inkopende organisatie is de overheid in een unieke positie om innovatie, kennis en technologieontwikkeling in de maatschappij en het bedrijfsleven aan te jagen. Door overheidsopdrachten slim aan te besteden en door vroegtijdig samen te werken met partners kan Defensie beschikken over vooruitstrevende technologie en zorgen voor een defensie- en veiligheidsindustrie die de nieuwste technologie kan leveren voor een aantrekkelijke prijs. In de Defensie Industrie Strategie (DIS 2018) geeft het kabinet aan welke relatie en ambities zij wil hebben met de Nederlandse industrie en kennisinstellingen.
De NIDV treedt op als beheerder van het Gouden Ecosysteem en heeft de missie de Nederlandse Defensie- en Veiligheidsindustrie duurzaam te positioneren bij Nederlandse en internationale opdrachtgevers.
Meer: Gouden Driehoek Meer: Defensie Industrie Strategie
Innovatieve sector
Nederland behoort wereldwijd tot de meest innovatieve landen. De defensie- en veiligheidssector is bij uitstek hoogtechnologisch en loopt voor op bijvoorbeeld sensortechnologie, radarsystemen en scheepsbouw. Ruim 1/3e van de fte in de sector zijn verbonden aan R&D en er vindt veel spin-off naar de civiele markt plaats. Voor elke geïnvesteerde Euro levert de sector tussen de 4,5 en 9 Euro aan omzet op. Veel sleuteltechnologieën, zoals artificiële intelligence (AI), cyber, kwantum computing, sensoren, simulatie, virtualisatie en robotica spelen een steeds belangrijkere rol. Daarmee biedt de Defensie- en veiligheidssector naast de bijdrage in de veiligheidsketen ook een belangrijke rol in het toekomstige verdienvermogen van Nederland.
Tegelijk blijven de investeringen in Defensie en veiligheid de afgelopen jaren achter, heeft Nederland een gebrek aan geïntegreerde waardeketen en zijn er slechts een klein aantal Original Equipment Manufacturers (OEMs). Daarnaast zorgt de strikte interpretatie van het aanbesteding- en exportbeleid ervoor dat Nederlandse bedrijven minder kansen hebben dan hun Europese concurrenten en de afgelopen jaren terrein hebben verloren aan buitenlandse staatsbedrijven.
Innovatie bij Defensie
Defensie geeft met de Strategische Kennis- en Innovatieagenda (SKIA) 2021-2025 doelstellingen aan voor kennisopbouw, technologieontwikkeling en innovatie. Zoals aangegeven in de Defensievisie 2025 zijn de (technologische) uitdagingen groter dan ooit. Hoe de SKIA de komende jaren precies wordt ingevuld hangt af van diverse ontwikkelingen en politieke keuzes. Het beschikbare budget voor innovatie en innovatief inkopen en de keuzes die gemaakt worden gaan een grote impact hebben.
Speerpunten van de SKIA 2021-2025:
- Versterking van de kennisbasis. De doorontwikkeling naar een informatiegestuurd en technologisch hoogwaardige krijgsmacht vereist meer onderzoek naar nieuwe technologieën, zoals kwantum, kunstmatige intelligentie, robotica en bio- en nanotechnologieën, en naar vitale technologieën, bijvoorbeeld sensorsystemen en systemen voor inlichtingenvergaring. Hiermee leggen we ook een stevig fundament onder IGO. Automatisering, digitalisering en robotisering dragen bij aan arbeidsextensieve oplossingen. Met het Plan van Aanpak Energietransitie Defensie als vertrekpunt wil Defensie samen met onze kennis- en innovatiepartners innovatieve oplossingen ontwikkelen voor verduurzaming.
- Innoveren borgen in werkomgeving, cultuur en bedrijfsvoering van Defensie. Innovatie is alleen succesvol als mens en organisatie optimaal gebruik maken van nieuwe technologische mogelijkheden. Kort-cyclisch innoveren krijgt specifiek aandacht. Dit in samenwerking met het MKB, startups en defensiebedrijven.
- Versterking samenwerking met kennis- en innovatiepartners. Dat is essentieel voor de vernieuwing van de krijgsmacht. Extra overweging is het toegenomen belang om de Nederlandse kennis en technologie te beschermen.
- Versterking samenwerking in de Defensie Kennis- en Innovatieketen. Daarom richt Defensie in 2021 een Defensiebreed Kennis- en Innovatieraad op. Er komt ook een Kennis- en Innovatie Adviesraad.
Bron: SKIA 2021-2025
De NIDV adviseert het ministerie van Defensie vooraf over welke manier van inkopen het beste resultaat oplevert voor het Nederlandse bedrijfsleven. Daarbij moet ook worden gekeken naar technologie en producten die al beschikbaar zijn en of Commercial/Military Off The Shelf (COTS/MOTS) aanbestedingen mogelijk zijn. Voor maaltijdpakketten is er namelijk minder belang of kans en om te innoveren dan bij grote wapensystemen of IT. Daarbij komt dat de overheid voor een groot deel afhankelijk is van externe leveranciers, maar operationeel zelfvoorzienend wilt zijn.
Defensie gaat haar innoverend vermogen de komende jaren stevig versterken in nauwe samenwerking met bedrijfsleven en kennisinstellingen, samen met bondgenoten en partners. Dit staat in de Kamerbrief ‘Uitvoeringsagenda Innovatie en Onderzoek’ (2 nov 2022), waarin is beschreven hoe deze versterking vorm gaat krijgen.
Defensie gaat meer investeren in Research & Technology (lang-cyclisch innoveren) en kort-cyclisch innoveren. Deze uitvoeringsagenda en de daaraan verbonden investeringen hangen samen met de Defensie Industrie Strategie (DIS). Hoewel de in de DIS beschreven ambitie actueel blijft, vraagt deze tijd om actieve (internationale) industriepolitiek. Deze bredere context wordt geschetst in de Kamerbrief “Defensie Industrie Strategie in een nieuwe geopolitieke context”.
Het innoverend vermogen van Defensie berust op twee pijlers, Research & Technology (R&T) en kort-cyclisch-innoveren. Met Research & Technology (langcyclisch innoveren) zorgt Defensie met defensiespecifiek onderzoek en technologieontwikkeling ervoor dat de krijgsmacht op lange termijn over de militaire capaciteiten beschikt waarmee het verschil kan worden gemaakt. Met kort-cyclisch innoveren zorgt Defensie ervoor dat we de organisatie sneller kan vernieuwen en aanpassen met gebruikmaking van vooral civiele technologieën die al op de markt zijn.
Defensie brengt de komende jaren binnen de onderzoekprogrammering (lang-cyclisch innoveren) acht speerpunten aan om militair en technologisch te kunnen (blijven) meedoen in de top: Data science, AI en kwantum, Robotisering en autonome systemen, Cyber, Space, Sensor-, radar- en sonartechnologie, Composieten, Verminderen afhankelijkheid fossiele brandstoffen en effecten klimaatverandering en Simulatie en virtual reality
Voor kort-cyclisch innoveren zal de focus liggen op negen innovatiegebieden: Informatie-gestuurde organisatie, Reductie footprint, Relevant materieel, Menselijk presteren, Slimme Opleiding & Training, Multi-domain optreden, Kansrijke technologieën, Maatschappelijke ontwikkelingen en Onvoorziene kansen/bedreigingen.
Bekijk hier de kamerbrief over de uitvoeringsagenda innovatie en onderzoek.
Innovatie op Europees niveau
Via Europa zijn er ook voor Defensie en het Nederlandse bedrijfsleven goede kansen om te innoveren. Met het Europees Defensiefonds (EDF) en haar voortrajecten (EDIDP en PADR) biedt de Europese Commissie subsidies voor consortia uit meerdere Europese landen om nieuwe producten en technologieën te ontwikkelen voor Europese krijgsmachten.
Samen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), coördineert de NIDV het industriedeel van het EDF. Bedrijven die interesse hebben in participatie in het EDF en/of er al mee bezig zijn, kunnen via de NIDV gefaciliteerd worden. Dit geldt ook voor niet-deelnemers.
Wat is er nodig?
Om Defensie en de publieke veiligheidsdiensten te ondersteunen in hun ambities op het gebied van innovatie te ondersteunen is het aan de politiek om een aantal zaken te regelen:
- Minimaal structureel € 50 miljoen per jaar vrij te maken om launching customership in te kunnen invullen met middelen van buiten de defensiebegroting.
- Voorfinanciering van trajecten van belangrijke strategische, maatschappelijke en of economische waarde te verruimen.
- De integrale kosten en baten over de gehele levensduur van defensiematerieel af te wegen bij de aanschaf van materieel en diensten.
- Projecten voor het behouden, verduurzamen, automatiseren en robotiseren van Defensie en Veiligheid nadrukkelijk een plaats te geven bij de uitvoering van het Nationale Groeifonds en het Europees herstelfonds.
- Jaarlijks €100 miljoen investeren in lang-cyclische innovaties én € 100M in kort-cyclisch innoveren en opschalen.
Innovatie bij de Politie
De NIDV zet zich in om Politie, kennisinstellingen en industrie bij elkaar te brengen. De politie is in toenemende mate geïnteresseerd in antwoorden vanuit de Nederlandse defensie- en veiligheidssector op traditionele vraagstukken en voor nieuwe- en technologische criminaliteit. Ook de optimalisatie van de bedrijfsvoering en de rol die technologie kan spelen in de grote personele vervangingsopgave van de komende jaren heeft de interesse van de politie. Nieuwe methodes van criminelen en andere negatieve actoren vragen veel innovatie en flexibiliteit van de Politie, en veel oplossingen daarvoor zijn nu al te vinden bij de industrie.