Corona-crisis: uitweg crisis is investeren!
Voor de Nederlandse defensie- en veiligheidsindustrie (DVI) is de impact van de corona-crisis ingrijpend. Als leverancier voor de vitale sectoren wordt hard meegewerkt om deze crisis te beteugelen. Van het met spoed produceren van extra beademingsapparatuur, rijdende laboratoria en mobiele ziekenhuizen tot het ontlasten van de veiligheidsorganisaties of het overnemen van secundaire processen; iedereen draagt zijn of haar steentje bij. Tegelijkertijd is voor veel bedrijven de omzet uit civiele producten weggevallen en zitten er werknemers verplicht thuis.
Effecten van de corona-crisis
De Nederlandse DVI kenmerkt zich als een hoogtechnologische sector met brede internationale en civiele verwevenheid. De sector heeft een jaarlijkse omzet van € 5 miljard, waarvan 2/3e uit de export wordt gehaald. De DVI is goed voor 110.000 arbeidsplaatsen. 38% van de omzet in de sector zit in onderzoek en ontwikkeling van nieuwe technologie. Slechts enkele bedrijven werken exclusief voor defensie- en veiligheidsorganisaties.[1] Ondanks lopende opdrachten vanuit de overheid zijn verschillende toonaangevende bedrijven binnen de sector reeds hard geraakt door inzakkende omzet in de civiele markt.
Ook de DVI-bedrijven kunnen gebruik maken van de generieke kabinetsmaatregelen. Daarnaast hebben de ministeries van Defensie en Economische Zaken en Klimaat besluiten genomen om de sector te ondersteunen. Dat waardeert de NIDV zeer. Inmiddels heeft onze achterban van directeur Inkoop DMO een bericht ontvangen over de maatregelen op aanbestedingstrajecten. Er is begrip voor de situatie bij de DVI. Ook heeft de commissaris militaire productie gemeld dat de staatssecretaris van EZK de nationale betalingsverplichting van deelnemende bedrijven in het F-35 project heeft uitgesteld. Dat is in het belang van de onder druk staande cashflow van de bedrijven.
Sectorspecifieke problemen en oplossingen
1. Zet de defensie- en veiligheidsindustrie in om economisch herstel aan te jagen
Bedrijven lijden onder ingetrokken opdrachten en gesloten productielijnen. Zowel bij dienstverleners als de maakindustrie leidt dit direct tot leegloop en omzetdaling. Vooral de luchtvaart, maar ook het maritieme domein en IT-bedrijven hebben hier veel last van. De grotere Nederlandse bedrijven nemen in hun kielzog veel MKB’ers mee. Tegelijkertijd bestaat er bij Defensie een tekort aan onderhoudspersoneel en specialisten. Suggesties: haal aanbestedingen en midlife updates naar voren. Maak gebruik van beschikbare , capaciteiten bij industrie en kennisinstellingen, ook om innovaties door te voeren. Schakel de Nederlandse industrie zo veel mogelijk in bij instandhouding. Versnel aanbestedingstrajecten.
2. Haal betalingen naar voren
Bij een groot aantal bedrijven is de liquiditeit onvoldoende door het wegvallen van opdrachten. Houd rekening met de liquiditeitspositie van de bedrijven. Dat kan door termijnbetalingen tegen garanties naar voren te halen. En ondersteun bedrijven bij investeringen voor test- en productiefaciliteiten. Suggestie: steun de DVI in haar liquiditeitspositie.
3. Beperk gevolgen mogelijke lockdown
Als het kabinet vanwege de coronacrisis besluit tot een lockdown van Nederland, komen ook productieprocessen in Nederland in het geding. Uit de NIDV-enquête is het belang nog duidelijker geworden van continuering van activiteiten in deze vitale sector. Leveringen aan Nederlandse publieke veiligheidsorganisaties moeten bij een lockdown zo veel mogelijk doorgaan. Voor sommige bedrijven die werk uitvoeren voor buitenlandse opdrachtgevers geldt zelfs straffe van toekomstige uitsluiting. Continuïteit is ook van belang voor de toeleveranciers. En ook leveringen vanuit het buitenland aan Nederlandse opdrachtgevers op het gebied van publieke veiligheid mogen niet stoppen.
De inzet van Defensie is aangemerkt als een vitaal proces. Defensie heeft een “Kader uitsluiting Defensie-industrie en gerelateerde bedrijven bij een mogelijke Nederlandse lockdown opgesteld. Ook essentiële bedrijven in de defensie- en veiligheidsindustrie kunnen om een uitzonderingspositie bij een lockdown vragen. Nadere informatie is beschikbaar bij de NIDV.
Suggestie: beperk de gevolgen bij mogelijke Nederlandse Lockdown voor de DVI als onderdeel van de vitale sectoren.
4. Stimuleer deelname Europese Defensie Fonds
De defensie-industrie is ook op Europees niveau een essentiële sector die verantwoordelijk is voor krachtige innovaties. Mede daarmee wordt de Europese technologische autonomie versterkt. Dat is goed voor een effectieve Europese defensie. Ook met COVID19 blijkt eens te meer dat Europa technologisch autonoom moet zijn. Het versterken van deze sector moet daarom een prioriteit blijven zoals beoogd met het Europese Defensiefonds. Nederland moet daarom vasthouden aan de € 13 miljard voor het EDF. Cofinanciering van projecten door de Nederlandse overheid is daarbij essentieel. Conclusie: de Nederlandse regering moet zich blijven inzetten voor € 13 miljard in het EDF en door zelf projecten te co-financieren.
5. Voorkom vertraging parlementaire behandelingen
De (toekomstige) inzetbaarheid van de Nederlandse krijgsmacht is essentieel. Het wetsvoorstel Defensiematerieelbegrotingsfonds moet daarom zo snel mogelijk door de Tweede Kamer worden afgehandeld om de planning te halen om op Prinsjesdag een fondsbegroting aan te bieden. Defensieprojecten mogen door parlementaire behandeling geen vertraging oplopen. Conclusie: verzoek de Tweede Kamer dringend om behandeling met spoed van het Wetsvoorstel Defensiematerieelbegrotingsfonds en van defensieprojecten.
NIDV als bruggenbouwer in de coronacrisis
Op dit moment werkt het NIDV-bureau intensief samen met het COVID-19 coördinatieteam van Defensie. Met de staf van CDS is afgestemd hoe CDS en NIDV elkaar kunnen aanvullen bij de inventarisatie welke mogelijkheden de NIDV-deelnemers hebben om de autoriteiten bij te staan tijdens de coronacrisis. Daarom heeft de NIDV een enquête gehouden waarvan de resultaten met het CDS team zijn gedeeld.
Op Europees niveau heeft de AeroSpace and Defence Industries Association of Europe (ASD) de problemen waar de Europese defensie- en veiligheidsindustrie mee kampt, onder de aandacht gebracht van voor de Europees Commissie. De NIDV heeft de goede samenwerking tussen NL overheid en bedrijfsleven onderstreept, maar via ASD ook aandacht gevraagd voor onder meer de ingrijpende lange-termijn gevolgen van de crisis. Ook ASD heeft gepleit voor het aanwijzen van de DVI als strategische Europese sector zodat continuïteit zo veel mogelijk wordt gegarandeerd.
Defensie stuurt één dezer dagen aan haar zakelijke, kritische industrierelaties een brief. Daarin wordt begrip getoond voor continuering van de samenwerking tegen de achtergrond van de noodzakelijke beperkingen door de crisis. Opgeroepen wordt bij vragen contact te zoeken met Defensie. Inzet is om frequent en transparant te communiceren zodat defensie en de industrie gezamenlijk tot de beste oplossingen kunnen komen. Deze brief biedt perspectief in deze moeilijke tijd. Als u de brief niet hebt ontvangen, laat u het dan weten aan het NIDV-bureau?
[1] Triarii rapport 2019